zondag 2 december 2018

Tegeltjeswijsheden over Sinterklaas in Delftsblauw met Bart Moeyaert en Gerda Dendooven

Aan het begin van “Wie klopt daar” staat hoe de tradities rond Sinterklaas al eens een keer veranderen. Dat meisjes vroeger weleens een goudstuk toegestopt kregen, die later veranderden in pepernoten.

Dat Sinterklaas jongetjes redde van een zekere dood, omdat ze zouden gestoofd en opgegeten worden. De Delftsblauwe tegeltjes beelden tere kindertjes af, in een tijd waarin winters nog steenkoud waren, en waar mensen vaker geen eten op tafel konden zetten dan goed voor hen was, niet in het minst omdat mensen kinders in de groei hadden.

Voor “Wie klopt daar?” werkte Bart Moeyaert opnieuw samen met illustratrice Gerda Dendooven, die eerder van hem “Luna van de boom” had geïllustreerd.
Samen maakten zij van “Wie klopt daar” allerminst een zoetsappig Sinterklaasverhaal, zoals er toch al zoveel zijn. Maar Sinterklaas deed wel altijd goede dingen, zo vertelt de inleiding.

Verwacht echter niet dat u de goedheilig man letterlijk in dit boek zult tegenkomen. “Wie klopt daar” vertelt van een keiharde winter, waarin het slechts met moeite overleven is. Een winter waarin Moos, een mager paard van een boer met drie zonen, een ongeluk krijgt. Met het gegeven dat Moos uit haar lijden moet worden verlost, krijgt het verhaal vaart en een dosis grimmigheid wanneer drie meisjes smeken om wat vlees van het dode dier op de kar van de boer. De boer en de slager kennen deze meisjes namelijk, en ze moeten toch met iets thuiskomen.

Aangekomen bij de boer schrikt de slager zich een hoedje. De zonen van de boer zijn namelijk goed doorvoed, en dat bezorgt hem een plannetje… Hierbij komt het sprookje van Klein Duimpje en de reus enigszins om het hoekje loeren, wanneer we zien dat de reus kindertjes erg lekker vindt. Of zou het “Ik ruik kindervlees” zijn van Valerie Dayre, dat Bart Moeyaert jaren geleden vertaalde, en waarrond nogal wat tumult was, omdat je kinderen niet moest laten opeten, ook al was het dan maar een verhaal?
Maar misschien is het toch waar, dat Sinterklaas jongetjes van een zekere dood heeft gered? Want ook nu blijft het gissen of het Sinterklaas, dan wel de wind die om het huis giert, en op deuren klopt is.

Gerda Dendooven maakte van Moeyaerts perfect geschreven personages, zonder een woord te veel en zonder al te veel sentiment, dan weer akelige personages en trieste personages. De kinderen in dit boek hebben hoe dan ook altijd een streep vrolijkheid meegekregen, ook al was er weinig om vrolijk over te zijn.
Misschien heeft uw lezend kind als het dit boek wil lezen een ietsepietsie meer leeservaring nodig dan gemiddeld. Maar misschien vindt u de prenten op zich al een feest, het kan allemaal, want het is bijna Sinterklaas.

Wie klopt daar? / Bart Moeyaert, Gerda Dendooven.- Wielsbeke : De Eenhoorn, 2012.- 44p. : ill.- ISBN 978 90 5838 798 1