De broers Luca en Berio wonen in een klein reizend circus, dat probeert te overleven in de tijd dat Mussolini in Italië de plak zwaait. Hun circus moet bij elke voorstelling een portret van de Leider in de tent hebben. De broers leiden een vredig leven, waarbij de lezer hen kan “zien” opgroeien. Als Luca, de jongste broer, op een dag in de volière van een villa, in de buurt van waar het circus zijn tenten heeft opgeslagen, een meisje ontmoet, verandert de relatie van de twee broers helemaal.
Marleen Nelen slaagt erin om haar lezers op aanstekelijke wijze mee te nemen in het leven van de circusbewoners. "Alles wat licht is" speelt zich af rond 1927 in het Italië van dictator Roberto Mussolini.
Helemaal in het begin komen we wel een beetje te weten dat het beleid dat Mussolini voert, een waar schrikbewind is, en dat iedereen op zijn hoede moet zijn. In losse flarden doorheen het boek komt ook naar voor dat bepaalde bevolkingsgroepen niet gewenst zijn, maar het verhaal gaat hier voor het overige niet over. Nelen wil dit wel aan haar lezers meegeven, maar ze vertelt vooral het verhaal van twee broers.
Luca is misschien niet de echte broer van Berio. Zijn moeder is aan het begin van het boek, in cursiefgedrukte letters, uitgegleden in de sneeuw. Ze overlijdt, en Luca wordt als baby gebeten door een wolf, en maar net optijd gered door Veronika van het voorbijrijdende circus. Of dit allemaal echt was, of dat zich dat afspeelt in het hoofd van Luca, komt de lezer niet te weten. Maar dat is niet erg. Het boek wordt hierdoor absoluut niet ongeloofwaardig of vervelend. Het is goed geschreven en sfeervol, maar raakte mij niet meteen. Door de traagheid van het boek kun je als lezer goed nadenken en je inleven in de personages, die doorheen het verhaal heel wat ontwikkelingen doormaken.
Dat Yulia in Luca’s leven komt, zint Berio niet. Dat Luca Yulia voor hem verzwijgt, is iets dat Berio maar moeilijk kan plaatsen: waarom liegt Luca tegen hem? Zij werken al jaren samen als acrobaten, en dan moet je elkaar helemaal vertrouwen. Dat vertrouwen heeft Luca geschonden. Maar Yulia loopt gevaar, om dingen die haar familie doet, en die niet mogen in het regime.
“Alles wat licht is” is niet spannend of sensationeel, maar heeft des te meer sfeer. Helemaal jouw ding als je houdt van sfeervolle verhalen, en als je ideaal gezien 14 bent. Of een jongere veellezer die wil worden uitgedaagd bij het avontuur dat lezen kan zijn.
Alles wat licht is / Marleen Nelen.- Amsterdam : Querido, 2019.- 256p.- ISBN 978 90 451 2360 8