Na deze inleiding begint het verhaal echt, en vinden we de 13-jarige Jean terug terwijl hij in het bos dat bij Slot Thetinga, waar hij met zijn moeder en stiefvader woont, op de vlucht is voor enkele jongens die hem een pak slaag willen verkopen.
Shortlist Thea Beckmanprijs 2025
"Het addergebroed van slot Thetinga" is een boek dat je niet meer loslaat voor je het helemaal uit hebt. Van het slot in Friesland is al heel lang niets meer over, wat het boek nog rijker maakt: het is allerminst non-fictie, noch een oordelend boek over het wat en hoe van sekten. Het is een oerdegelijk historisch verhaal dat geheel terecht op de shortlist van de Thea Beckmanprijs 2025 staat.
Op de cover staat een zwarte raaf die je een avontuurlijk, fascinerend, mooi, realistisch en dapper verhaal zal voorschotelen. Het is uitstekend gedocumenteerd, zoals een aantal bladzijden achterin het boek aantoont, nadat het verhaal over Jean, die met zijn moeder, die zeer gelovig is, en zijn stiefvader op het slot woont, is afgelopen.
Het verhaal speelt zich af in de 17e eeuw, in Slot Thetinga, en in het bos daaromheen. Later ook nog in Leeuwarden.
Hieke en Isaac
Van Andel schreef een boek over de zeventiende eeuw maar haar personages zijn toegankelijk gemaakt voor lezers van nu. Het verhaal wordt verteld vanuit jongeren, die omringd worden door de ijzeren wil van volwassenen Jean twijfelt steeds meer aan wat zijn leven vol straffen en het nooit zelf mogen nadenken. Jean leert als we hem zien vluchten door het bos om te ontsnappen aan het pak slaag dat enkele jongens hem willen verkopen, Hieke kennen. Zij woont buiten het slot, samen met haar grootmoeder, die beppe genoemd wordt. Hieke wordt als een kind van de duivel gezien, en Jean mag helemaal niet met haar omgaan. Maar in plaats van hierover zielig te doen, gaat hij wél gewoon met haar om, en probeert hij tegen wil en dank de volwassenen te overtuigen dat ze niet slecht is. Ook de blinde jongen Isaac zal tot zijn vrienden gaan behoren. Isaac is rebels en wil ook liever zijn eigen weg gaan.
Volwassenen die er al dan niet voor Jean zijn
Naast zijn vrienden is broeder Pieter, die timmerman is aan het Slot, iemand op wie Jean kan rekenen, en bij wie hij soms terechtkan. Niet toevallig zien we broeder Gerrits ook weleens twijfelen over de al te strenge regels onder papa Yvon, die de sekte leidt. Dokter van Deventer is ook ruimdenkender en zal Hieke als deze uit huis geplaatst wordt omdat de leiding vindt dat zij en haar Beppe beter niet meer samenwonen om duistere redenen, in zijn huis opvangen.
Rodrick en Suriname
Jeans vroegere beste vriend, Rodrick, die iets ouder is, en als zendeling naar Suriname zal worden gestuurd, is van bij het begin wanneer hij opduikt in het verhaal, veel strenger in de leer van papa Yvon, en zou het liefst zien dat Jean ook die kant opgaat. Toch heeft ook hij helemaal geen zin om weggestuurd te worden, en schuwt daarbij geen middel. Verwacht hier echter geen sensatie, van Andel weet een flesje koper zeer goed in te zetten... Toch had ik over zijn achtergrond wel graag iets meer gezien. Wie was dit voor Jean? Hoe werden zij eerst vrienden? Om maar iets te noemen.
Fantastische leeservaring
"Het addergebroed van Slot Thetinga" is een fantastische leeservaring, en het is bijna jammer dat het slot helemaal verdwenen is, net als het bos daaromheen. Ik zie mezelf er wel naar gaan kijken... Maar: er staan (waarschijnlijk Friese) woorden schuin gedrukt die ik behalve waar ze in het verhaal kunnen verduidelijkt kunnen worden omdat het verhaal dat toelaat, wel graag achterin het boek had verduidelijkt gezien. Beppe is een grootmoeder, maar andere woorden worden helemaal niet verduidelijkt. Het is niet iets om over te vallen, maar voor taalliefhebbers zou dit (nog meer) een plus zijn.
Voor volwassenen die van kinderboeken houden is dit boek een aanvulling voor wie graag meer wil weten en zich wil verdiepen in waartoe extremen en macht binnen het (protestantse dan wel Rooms Christelijke) geloof kunnen leiden.
Veel boeken voor volwassenen rond dit thema bevatten namelijk vaker autobiografische getuigenissen van (ex)- sekteleden. (waarmee ik allerminst afbreuk wil doen aan het leed dat hen werd aangedaan, wel integendeel. In "Godvergeten", zowel in Nederland en Vlaanderen uitgezonden, worden portretten van slachtoffers getoond die je de adem benemen. Om die reden kon ik er slecht heel kort naar kijken. Dat deze slachtoffers in de kou blijven is mensonterend.)
Van Andel biedt zoals dat met een goed boek voor jongeren gaat, lichtpuntjes: haar personages twijfelen, maar ze laat ook zien dat ze oprecht geloven in God, en dat God liefde is. Bovendien zijn de hoofdpersonen geen heilige boontjes, integendeel.
Het addergebroed van Slot Thetinga / Margaretha van Andel.- Rotterdam : Lemniscaat, 2024.- 280p.- ISBN 978 90 477 1685 3
Geen opmerkingen:
Een reactie posten