Nominaties zijn erg verdiend!
"Zonder titel" in een paar woorden
Het boek is mooi, realistisch en soms grappig. Dat heeft te maken met de ongedwongenheid waarmee Sassen haar personages vormgeeft, en vooral met hoe ze met hun "zijn" op school moeten omgaan, want vooral daar wordt "Zonder titel humoristisch. Het is mooi omdat het is opgevat als tekenschrift van de 16-jarige Joshua, die na de scheiding van zijn ouders alleen bij zijn vader is blijven wonen. Hij heeft een oudere zus, Kaat, en twee oudere broers, Kobus en Kees. Over deze laatsten komen we zo goed als niets te weten. enkel dat Joshua niet past tussen de oerhollandse namen van zijn broers, en dat hij een nakomertje is, zes jaar jonger dan zijn zus. Kaat is de iets meer aanwezige zus, en wordt door zowel Joshua en zijn vader gemist, maar laat hen dat vooral niet horen, ze zouden allebei ontkennen. Met hoestdrank en met stiltes en slapeloosheid.
Het realistische komt door het overkoepelende thema van het verlies van Joshua's beste vriendin sinds de kleuterklas, Zivan. Zij is van in het begin van het verhaal vertrokken naar wie weet waar - je komt dat samen met Joshua te weten - en hij heeft dan al een hele tijd niets meer van haar gehoord.
Joshua is het hoofdpersonage. Hij heeft twee vrienden, als je hen zo zou kunnen noemen, Sergio en Dylan. Alledrie zijn ze erg verschillend, met elk heel andere besognes. Sergio doet allerlei baantjes, en doet aan boksen. Samen met Dylan komt hij aan het begin van het boek vooral naar voor als kwelgeest van Joshua. Sergio wil van een van Joshua's tekeningen, een tatoeage. Maar voor Joshua kan daar absoluut geen sprake van zijn. Want dan zou Sergio met Zivan op zijn lijf lopen.
De tekenblokken van Joshua
Erna Sassen maakte samen met Martijn van der Linden een boek over mensen van vlees en bloed. Ze weet veel over haar personages, en maakt dat heel verschillende karakters toch met elkaar overweg moeten kunnen. Dat dat in het begin van het boek niet zo duidelijk naar voor komt (Joshua is blijven zitten, en Sergio en Dylan geven hem de schuld dat hij - als iemand die graag tekent en hen altijd met "zo'n blik aankijkt", waarvan zij over hun nek gaan - nu bij hen in de klas is terechtgekomen.)
Het hele verhaal rond Zivan is allesbehalve leuk te noemen, maar wel erg realistisch. "Zonder titel" is namelijk deels op ware feiten gebaseerd. Dat had ik niet persé hoeven te weten, maar het zat me door de vorm van dit boek, en door de levendige personages, ook geen moment in de weg. Zivan is niet zomaar weg, en moet met een wel héle grote rugzak verder. Dat ze niet of bijna niet zelf aan het woord komt, maakt dit boek toch licht om het te willen uitlezen. Uiteindelijk kiest ze wat ze zal doen. Dat vindt Joshua vreemd, en deze lezer ook wel, maar het past heel erg in dit verhaal. Het laat zien dat Zivan iemand is die ondanks alles toch wel op haar pootjes terecht zal komen.
"Zonder titel" mag dan een boek voor jongeren zijn, het staat vol illustraties, en ze passen zeer goed bij het verhaal. Ze dienen echter niet om het verhaal "op te leuken", dan wel om aan te tonen dat Joshua een tekentalent is en zijn emoties kwijt kan in zijn illustraties en schetsboeken. Ze zijn gemaakt door Martijn van der Linden, en tonen zijn kunnen als illustrator nog maar eens erg goed aan. Geen enkele illustratie van hem is hetzelfde. Ook de tekeningen van Joshua zijn gemaakt in verschillende stijlen, en feestjes om naar te kijken.
Dit boek verdiende alle (bijna) podiumplekken. Het is compleet zonder echt overdonderend te zijn en is erg nuchter van toon. Dat maakt dat het ondanks de zware thematieken nooit zo zwaar wordt dat je het niet verder kunt lezen.
Lezers die al meerdere boeken van Erna Sassen tof of goed hebben gevonden zullen zeker ook van dit boek genieten. Als eerste kennismaking met haar boeken kan je dit boek gerust ook oppakken, om te ontdekken hoe je zware thematieken luchtig kunt verpakken, maar je lezers en je personages toch serieus neemt.
Zonder titel / Erna Sassen ; Martijn van der Linden.- Amsterdam : Leopold, 2021.- 255p.: ill.- ISBN 978 90 258 8085 8