Het is geheimzinnig, interessant, realistisch en spannend.
Ellis, 16 jaar, afkomstig uit Almelo in Twente, reist met haar moeder naar Amsterdam per trein. Haar moeder vertelt Ellis dat zij met Annemarie naar de bioscoop mag, en dat ze zelf in haar eentje nog wat dingen zal regelen. 's Avonds zullen ze elkaar treffen bij de ouders van Annemarie. Daar komt de moeder van Ellis echter nooit aan. Dat is de start van dit verhaal. Ellis' moeder heeft een ongeval gehad, en is in het ziekenhuis overleden.
Het speelt zich af in de jaren '60 van de vorige eeuw. Ria Lazoe weet deze periode goed te vatten. Dit uit zich in haar schrijfstijl, en in hoe café's en het politiebureau wordt vormgegeven: Met wollen tafelkleedjes op de tafeltjes in café's, of ze zijn "donker en rokerig". Op het politiebureau is ook niet omdat we in 2022 leven, één pc te vinden, dan wel schrijfmachines. Ook in andere verhaalelementen kun je hier niet om heen: Er wordt piano gespeeld in een bar, en de meisjes zijn helemaal wild van de 23jarige pianist, bij wie ze liedjes van Boudewijn de Groot of Harry Belafonté aanvragen. Deze 23jarige pianist is Ronald. Ellis komt hem op een avond vertellen dat zij zijn halfzusje is. Dat gelooft hij niet, en hij wordt zelfs boos. Later zal Ellis bij zijn ouders verhaal halen over wat er met Ronald is gebeurd, na wat ze hoorde van Tante Fieke en Oom Cor, de ouders van haar vriendin Annemarie. Misschien wil ik wel figurant zijn in hun tijd en Amsterdam...
Ellis is de hoofdpersoon. Van zo gauw ze in de jaszak van haar overleden moeder een babyslofje vindt, gaan de poppen pas goed aan het dansen... (Hoewel, deze formulering doet het boek wat oneer aan)
Verder speelt het verhaal zich ook deels in Spanje, Barcelona, af.
Dit boek is nogal érg vol en raakt behalve adoptie nog meer thema's aan als homoseksualiteit. Hoewel het allemaal mooi in elkaar past, dat zeker wel. Maar het kluwen waarin Ellis terechtkomt na de dood van haar moeder, is dat tegelijk ook voor de lezer. Dat wil echter niet zeggen dat Lazoe het niet goed weet uit te werken, verre van, en dat doet ze zeer geloofwaardig. Ook hoe de adoptie van Ronald is ontstaan, terwijl daar 1942 nog geen sprake, laat staan een wet voor was, want die kwam er volgens "Speel voor mij" pas in 1956), en hoe Ellis bij deze familie terechtkwam - na terugbladeren wist ik dat weer: Deze lefgriet belde gewoon aan en de broer van Ronald opende de deur.)
"Speel voor mij" heeft een wat ouderwetse stijl, en dat maakt het boek misschien niet meteen voor "mensen die in 2022" leven/willen lezen. Maar net dat is het charmante van dit boek. Of het bij "literatuur" kan gerekend worden? Ik kan er niet meteen de vinger opleggen. Het heeft goed uitgewerkte verhaallijnen, die netjes en niet snel snel worden afgehaspeld, en tussen de familiegeheimen door moet inspecteur Smits het ongeluk van Ellis' moeder afhandelen.
Voor mensen die graag eens compleet willen ondergedompeld worden in het Amsterdam van de jaren 60 van de vorige eeuw raad ik "Speel voor mij" van harte aan.
Speel voor mij / Ria Lazoe.- Hasselt : Clavis, 2021.- 245p.- ISBN 978 90 448 4272 2