zondag 30 mei 2010

Alles gaat voorbij, maar niets gaat over / Daniël Billiet

In 2005 verloor Daniël Billiet zijn vriendin Greet door zelfdoding. Aan het begin van dit boek staat de boodschap: “voor alle Greetjes in de hemel, op de aarde, en op alle plaatsen”. Hier kon helaas net zo goed een andere naam gestaan hebben. Dit boekje is een ode aan haar, en wil de lezer een inkijk bieden over het leven van de auteur, met haar, en later zonder haar. Hoe moet je verder? Hoe zie je de mensen rondom je, die er wel nog zijn, en die “willen dat je leeft”, zoals in het gedicht: “Zoon, dochter”. Dit boekje is erg donker, maar ik geloof dat ik vind dat dat zo moet. Je kunt niet licht over de zelfdoding van een naaste gaan.

De cover van dit boekje bestaan uit wit, donkerder paars en roze. En uit aardbeien, die ook in het boekje aanwezig zijn. Het is één van de puurste bundels die ik de laatste jaren gelezen heb, en dat komt niet alleen door de gruwelijke herkenbaarheid van de stukken in dit boek. “Gedichten” kun je de stukjes namelijk niet altijd noemen: soms zijn het liefdesbriefjes, of gemijmer over gemis. En herinneringen, heel veel herinneringen. En pijn. Veel pijn. Want ook de titel is helemaal waar: “Alles gaat voorbij, maar niets gaat over”. Want met de zelfdoding van een naaste blijf je je hele leven worstelen, ook ik kan het weten. En al is het waar: er groeit een cellofaantje of een korstje over het gebeurde, en de trein tuft rustig voorbij, maar met één vingerknip knalt de trein, val je het korstje van de wond af, en scheurt het cellofaantje, vaak ongevraagd, en altijd hevig.

Sommige boeken zijn een verplichting, zoals “Alles gaat voorbij, maar niets gaat over”. Mensen die dit meemaakten, zullen of kunnen er zeker troost in vinden, maar het katapulteren tot zelfhulpgids na zelfdoding, is het boek, de auteur en zijn lief zwaar oneer aandoen. Want dat is het boek geenszins. Maar of het altijd poëzie is, betwijfel ik, er zijn stukken die naar poëzie neigen, maar meer nog zijn het liefdesbrieven en liefdesverklaringen, en het zoeken naar antwoorden.

Of dit boekje dan enkel bedoeld is voor wie ooit al met zelfdoding geconfronteerd werd? Of dit boek “argeloze lezers” zal hebben? Het antwoord op die eerste vraag is waarschijnlijk volmondig: ja. En dat is goed. De auteur legde in dit werk namelijk ook zijn ziel bloot, en dat is durven. Maar of het boek ook mensen die nog nooit met zelfdoding in aanraking kwamen zal of moet aanspreken? Ten eerste hoop ik van harte dat de doelgroep zo klein mogelijk mag blijven. En twee: waarschijnlijk is dit boek niet voor iedereen, maar dat hoeft ook niet. Of dat zou zelfs niet mogen. Dus in die zin heeft “Alles gaat voorbij, maar niets gaat over” genoeg aan een kleine groep lezers.

Achter de voor- en achterflap kun je het boekje openslaan, en lees je commentaren van mensen. En je ziet een foto van Daniël Billiet en zijn lief. Ook dat is een zeer gedurfde zet, en sluit een sterke bundel af.