En de zee nam Eben mee / Kristien Dieltiens

Berthe, een meisje van negen, verhuist met haar broer Wietse en haar vader naar Miami, in Amerika. Haar vader werkt voor de ambassade en moet om de twee jaar verhuizen, om te gaan werken in het land dat hem opgedragen wordt. Berthe worstelt met een heel groot verdriet.

Dit boek is een blok beton die op je maag lijkt te vallen. De titel zegt eigenlijk al veel. Berthes tweelingbroer Eben, verdrinkt. Eben is altijd al een zorgenkindje geweest. Berthe was als baby al kerngezond, terwijl Eben alles veel trager leert. In het verhaal blijkt dat noch Berthe, nog haar broer Wietse, iets hebben gezien van hoe Eben verdronken is. Zij wilden geen van tweeën mee de zee in, en vonden Eben vervelend. En nu is hij dood… Waren ze maar meegegaan, dan was Eben niet verdronken. De drie kinderen hun moeder, Mirande, is hierdoor in de psychiatrie (Zonnerust) terechtgekomen. Wanneer zij beter is, zal ze terug bij het gezin komen.
De personages zijn uitgewerkt zoals je als lezer zou verwachten. De achterflap vertelt dat Berthe met een groot verdriet worstelt, en het zijn haar gevoelens die het sterkst naar voor komen, zij speelt als het ware de hoofdrol, terwijl haar vader en broer Wietse, en haar moeder, op de achtergrond blijven, lijkt het. Het gezin heeft een huishoudster, Alice, die meegaat naar Amerika, om voor hen te zorgen. Maar dit verhaal is echt erg zwaar. Er zit absoluut geen schijntje humor in, de gevoelens drukken zwaar op de lezer. Natuurlijk mag blijken dat Berthe heel veel verdriet heeft, en je merkt dat ze daar niet over kan of durft te praten. Haar broer Wietse, met wie ze vroeger zo goed opschoot, is helemaal verandert, en zegt haast niets meer. Berthe eet niet meer, en gaat zwemmen in het zwembad bij hun huis in Miami. Zelfs dat vindt ze alleen maar fijn omdat ze zo “dichter bij het blauwe land” is, dichter bij Eben. Later in het verhaal, merk je (wordt gelukkig niet geëxpliceerd!) dat ook Berthe zich heeft proberen te verdrinken.
Je zou dit verhaal een ietsje positiever kunnen maken door de andere personages er een ietsje meer bij te betrekken, door ze met elkaar te laten communiceren over het gebeuren. Maar omdat je alleen de gevoelens van Berthe te zien, te voelen en te lezen krijgt, lukt dit niet. Je merkt dat allevier de mensen in Amerika met hetzelfde verdriet zitten, maar er wordt niets opgelost aan het einde van het verhaal, of iets verlicht (cf de zwembadscene aan het eind van het boek) Dit is als het ware een depressief boek. Wietse steekt later in het verhaal ook een vuurtoren in brand, papa geeft hem een standje, maar Wietse heeft even grote problemen als Berthe, alleen wordt zijn GEDRAG hierdoor slecht, terwijl Berthe’s gevoelens beschreven worden. Toch ben ik hier helemaal niet negatief over. De taal is correct, er zit in al dat zwarte heel veel sfeer, je leeft mee. De plaatsen worden goed beschreven, en dat maakt dat je wil verder lezen. Maar dit boek was me veel te zwaar. De tekeningen blijven de afstandelijkheid behouden, maar maken wel dat je als lezer zelf dingen kunt invullen.
Je merkt dat dit een “verwerkingsprocesverhaal” is, en ik denk dat het wel ok is dat deze boeken er zijn. Maar voor mij: ik vond het een veel te zwaarbeladen boek.
En de zee nam Eben mee / Kristien Dieltiens ; illustraties Karien Deroo.- Hasselt : Clavis, 2005.- 112p.: ill.- ISBN 978 90 448 0503 1 - 11+