Lesley is een jonge journaliste die door een toevalligheid de wereldberoemde violist Paolo Levi mag interviewen. Ze is door het dolle heen “de een zijn dood, is een ander zijn brood”, is namelijk op haar situatie van toepassing. Levi houdt niet van interviews geven en heeft al menig journalist gewoon de deur gewezen – maar de journaliste die het interview in Venetië zou hebben met Levi, heeft een skiongeluk gehad. Lesley wordt gebrieft, ook over “de verboden vraag”. Lesley zegt maar “ja” op Meryls vraag of ze weet heeft van die éne vraag die ze zeker niet mag stellen. Ook wat ze verder over hem weet, ratelt ze af. Maar Lesley is heel erg zenuwachtig, en bang om fouten te maken.Bij Levi aangekomen, doet deze haar een voorstel: zij mag één vraag stellen, en hij zal een verhaal vertellen… Daarna zullen andere vragen overbodig zijn.
“Maar de maestro vindt haar aardig”, meldt de achterflap, “en hij begint uit zichzelf te vertellen…”
Ook hier: de achterflap alleen zou er me niet toe bewegen dit boek te lezen. Wel wanneer ik het boek opensla, en lees dat de oorspronkelijke titel van dit boek “The Mozartquestion” is. En verwacht wat mij betreft ook zeker niets fabelachtigs. “Fabelachtig mooi” is dit boek in elk geval wel, maar het is absoluut geen “fabel”, zoals de achterflap meldt.
Hoe is Paolo (De achterflap spreekt zelfs van Paulo, terwijl er het hele boek door gebruikgemaakt wordt van Paolo) geworden wie hij is?
“Hij houdt niet van applaus, blijft er niet op wachten. Hij gelooft er blijkbaar niet in. (…) Hij vindt dat als er zo nodig geapplaudisseerd moet worden, het voor de muziek moet zijn, of eventueel voor de componist, maar in geen geval voor de uitvoerend musicus. Hij zegt dat de stilte na de uitvoering deel uitmaakt van de muziek en niet onderbroken zou mogen worden.” (…) Vindt dat muziek levend moet zijn, niet ingeblikt”. “Ik heb een hekel aan kou”. “Taal lijkt op muziek. Je leert het het beste door te luisteren. (…) “Geluid heeft ruimte nodig om te ademen. Net als wij lucht nodig hebben.”
Waarom is hij zo’n begenadigd muzikant? Uit passie, zo blijkt, en omdat het – als je het verhaal leest – zijn lot is, of het zo is moeten zijn. Levi werd echter niet in die richting geduwd, en dit boek gaat ook niet over het worden van een zeer beroemd iemand. Integendeel, bijna. Maar al te verre uitwijdingen over de titel is het boek – voor wie het nog niet las – oneer aandoen. De Verboden Vraag heeft alles te maken met wat Paolo’s ouders hebben meegemaakt tijdens Wereldoorlog II, en dat is weer een heel andere kant uit die oorlog die op heel korte tijdspanne van nauwelijks 72 bladzijden die dit boekje telt, wordt uitgelegd - zij het op een fractie van het boek. Morpurgo heeft zich hierover ook zeer goed gedocumenteerd. Achteraan in het boek zit ook – beetje een modetrend, zo lijkt het wel – een “bericht van de schrijver.” Het is echter raadzaam om eerst het verhaal te gaan lezen, en niet eerst naar achteraan het boek te bladeren.
Hier en daar had ik wel het gevoel dat het interview door Lesley er niet echt bij hoefde, en het is al helemaal niet zo dat expliciet uit de tekst blijkt dat Signor Levi haar aardig vindt. Maar dat is goed zo: zo wordt louter op het leven van Paolo Levi gefocust.
Ook de tijdspanne in het boek klopt, maar vergt enig rekenwerk.
Dit is een zeer indrukwekkend maar klein meesterwerkje, met prachtige tekeningen van Michael Foreman, een wereldberoemde illustrator, die zeer veel gevraagd wordt. Wanneer je de prenten bekijkt, merk je wellicht meteen op waarom dit zo is. Ook in dit boek levert hij meesterwerkjes af, die soms voorafgaan wat de tekst vertelde of wat de tekst nog zal vertellen.
Ook Paolo’s woonplaats Venetië wordt heel mooi in de prenten weergegeven.
Zowel in de tekst als in de tekeningen zitten grote emoties vervat, die een element uit WOII zo treffend weten te vatten voor kinderen vanaf een jaar of acht. Voorlezen kan zeker ook al vanaf deze leeftijd.
Morpurgo heeft sinds ik zijn boek “Het verbluffende verhaal van Adolphus Tips” las, een streepje voor. Om zijn taal, en om de warmte die in zijn verhalen zit, en hoe de personages met elkaar omgaan. Over liefde zonder klefheid, om maar een element te noemen.
De verboden vraag / Michael Morpurgo ; Michael Foreman (ill.) ; vertaald door Jenny de Jonge.- Amsterdam : Arena, 2008.- 72p.: ill.- Oorspronkelijke titel: The Mozart Question.- ISBN: 978 90 6974 953 2