zondag 15 januari 2012

Niets meer te verliezen / Steven Hayward

Mike is de broer van Jim Morrison.   Jim Morrison is niet de zanger is van The Doors, maar wel een andere, die drie dagen nadat Jim Morrison van The Doors dood in een hotelkamer werd teruggevonden, werd geboren.
Jim’s broer komt om bij de ontploffing  van de bibliotheek in Cleveland’s Heights, in Ohio.  Vanaf die noodlottige avond, wanneer het nog niet zeker is dat Mike is omgekomen, moet Jim wel de zorg voor zijn vierjarige broertje Petey opnemen, omdat zijn moeder helemaal het noorden kwijt is.  Hij moet zijn broertje naar de kleuterschool brengen, en komt daar terecht bij een groep moeders, die hun kinderen in de kleuterschool met allerlei dingen moeten helpen.  Jim vult zijn dagen nu met het praten over pindakaasallergieën en borstvoeding.
Samen met zijn ouders, zijn zestienjarige zus Vivian, en zijn broertje Petey, probeert hij de draad van hun leven weer op te pikken, ook al is er nu een leven mét Mike en een leven zonder hem.

Petey is trouwens het soort jongetje dat een beetje leven in de brouwerij brengt, een typisch nakomertje.  Hij heeft een knuffelhaai (gekregen van Mike), en een duikbril, en zonder deze twee dingen gaat hij nooit van huis.  Verder wordt hij niet zo betrokken in wat er met Mike gebeurd is, maar dat maakt “Niets meer te verliezen” ook tot het boek dat is het is: niet allemaal kommer en kwel, kleine broertjes moeten niet beladen worden met de zorgen van zijn ouders, ook al moet Jim nu voor hem zorgen, omdat zijn moeder er de fut niet voor heeft.  Maar ook zij komt heel stilaan weer op haar positieven, na een verjaardagsfeestje voor Mike (want ook wie dood is, is nog steeds gewoon jarig hoor). 
Het boek wordt zowel in het heden verteld, als in het verleden, waar je een blik krijgt over hoe Mike was, en hoe zijn familie voor hem was.  Deze delen worden verteld in de verleden tijd.  De stukken waarin Jim, meestal in de kleuterschool, wachtend op zijn broertje, met de Moeders praat, staan in de tegenwoordige tijd.

“Niets meer te verliezen” wordt verteld vanuit Jim, en dat is een ontwapenend personage.  Hayward geeft hem veel humor mee, maar je merkt als lezer tussen de regels heel veel verdriet op, en de wil van het gezin om te weten wat er precies met hun broer en zoon is gebeurd.  Hiervoor gaan de gezinsleden soms langs bij dokter Kasoff,  een psychiater die de praatgroep leidt van mensen die allemaal een kind hebben verloren.  Soms valt Hayward hierover in herhaling.  Deze mensen worden namelijk steeds voorgesteld aan de hand van hoe hun kinderen zijn omgekomen: “De vader wiens zestienjarige zoon is omgekomen bij een jetski-ongeval”, of “De vrouw met de ongeboren baby in haar buik”. 
Overloze uitwijdingen maken echter dat ik het boek al na een half boek wilde wegleggen.  Als Vivian bijvoorbeeld met een nieuw vriendje aan tafel zit, en Grant kennis wil maken met de familie, moet Jim er meteen aan denken hoe zijn ouders elkaar hebben leren kennen, en steekt hij van wal.  Met alle details, dat zijn moeder net is uitgetreden uit het klooster, dat zijn vader haar meteen aantrekkelijk vond, enzoverder.  Of hij denkt aan liedjes bij een andere situatie in zijn leven, en meteen weet de lezer daar ook alles over.  Dat maakt dat het boek heel erg afwijkt van waar het eigenlijk om draait: de verwerking van de dood van een gezinslid.  Dit boek zou geen 347 bladzijden nodig hebben indien alle uitwijdingen achterwege zouden blijven, en het zou de leesbaarheid verhogen.

Niets meer te verliezen / Steven Hayward ; Jasper Mutsaers.- Amsterdam : Pimento, 2011.- oorspronkelijke titel: Don ’t be Afraid.- 347p.- ISBN 978 90 499 2511 6 - 15+