vrijdag 1 april 2022

Muurziek / Wouter Polspoel en Herman Van Campenhout

Jef Van Steenwinckel is in 1989, de periode waarin dit verhaal begint, journalist bij de Vlaamse krant Het Laatste nieuws. We krijgen eerst een inkijk over hoe hij bij de politieke redactie is begonnen, nadat hij eerst een tijdje regiojournalist was. Op de dag dat het verhaal begint, wordt hij echter bij zijn overste geroepen, omdat er iets te gebeuren staat in Oost- en West Berlijn. De Muur die daar al sinds 1961 staat, en mensen verhinderd om zich vrij te bewegen, staat op vallen. Om die reden wordt Jef naar Berlijn gestuurd.

Muurziek" is eerder een feitenrelaas dan een spannend verhaal (al zitten er wel wat spannende stukken in dit boek, zeer zeker!). Als de journalist opzoek gaat naar iemand die hem meer kan vertellen over wat er te gebeuren staat, ontmoet hij Hannah, die hem het verhaal van vrienden die het allemaal meemaakten, uit de doeken doet. Hierdoor is "Muurziek" opgevat als een raamvertelling. Soms doet het een beetje denken aan "Grensgangers" van Aline Sax, dat eerder op het gevoelsleven van drie verschillende personages, in drie verschillende tijdsgewrichten, tot de Muur in 1989 valt.

Het verhaal speelt zich dan ook af in Brussel, waar Van Steenwinckel werkt en in (Oost en West) Berlijn in Duitsland.

"Muurziek" is van een lager niveau dan "Grensgangers", en mee daarom zijn beide boeken dan weer NIET tegen elkaar te zetten. De personages uit "Muurziek" blijven iets vlakker, maar dat maakt wel dat "Muurziek" zeer goed gedocumenteerd is.

"Muurziek" is zoals gezegd, hoewel over hetzelfde thema van De Berlijnse Muur, een heel ander boek dan "Grensgangers" van Aline Sax

Het laat zien dat de wereld helemaal niets geleerd heeft, gelet op wat er nu tussen Rusland en Oekraïne gebeurt. Mensen worden gecontroleerd en zijn niet vrij. Soms is dit boek ongeloofwaardig, hoewel ook dit zeer goed gedocumenteerd is. Mensen probeerden vanalles om aan het regime te ontsnappen, onderandere met een luchtballon. Nadat Emma's ouders eerst wilden verhuizen om zo via een tunnel te kunnen ontsnappen, wordt dat plan al snel (na gesprekken samen) opgeborgen. Echter: op een nacht merken ze dat hun buren worden weggevoerd naar wie weet waar omdat ze hebben geprobeerd om via een luchtballon te ontsnappen. Prompt wil Emma's familie hetzelfde doen. Dat lijkt me toch heel ongeloofwaardig: je wilt toch zelf niet opgepakt worden nadat je iemand om die reden hebt zien verdwijnen? Er bestaat een film over het willen ontsnappen uit Oost-Berlijn die "Ballon" heet.

Dit boek heeft me ondanks alles toch weten te verrassen en vast te houden. Omdat het boek eigenlijk, 34 jaar na datum (van de val van de Muur in Berlijn) nog steeds brandend actueel is. Omdat het over een periode gaat die amper 40 jaar achter ons ligt, maar dat we er eigenlijk maar weinig over weten. Met literatuur heeft dit boek echter weinig te maken, eerder met een spannend, goed uitgewerkt verhaal. Het wankelt niet, en weet wat het de lezers wil vertellen: wat het regime (waar Rusland ook hier mee tussenzit) mensen aandoet, en dat mensen serieus op hun tellen moeten passen.

Dit boek is erg geschikt voor jongeren vanaf 14 jaar die graag spannende boeken over onze recente geschiedenis willen lezen. Omwille van verschillende standpunten is het boek geschikt voor zowel jongens als meisjes.

Muurziek / Wouter Polspoel, Herman Van Campenhout.- Hulshout : Phoenixbooks, 2021.- 146p.- ISBN 978 90 8314 040 7