Zoethout / Marita De Sterck

In 2024 verscheen "Zoethout" van Marita De Sterck. Het is een boek zoals we dat van haar gewend zijn, geschreven met een grote betrokkenheid bij haar verhaal en vooral haar personages. "Zoethout": dat zijn van die houten stokjes waar je op sabbelt en die dan bitterzoet smaken. Dat is voor een stuk precies ook wat voor soort boek dit is: bij momenten (meer bitter dan) zoet.

"Zoethout" is bij momenten eng, maar zeker realistisch, spannend, en eenzaamheid zit ook ten overvloede in dit boek.

Amber komt aan in een wat verborgen wijk

Amber, een jong meisje dat in een museum werkt, komt terecht in een klein huisje in een wijk die nogal verstopt zit. Wat er in de wijk gebeurt, wordt met argusogen gevolgd door de "babbelwijven", met wie we meteen in het eerste hoofdstuk, dat zich in 2024 afspeelt, kennismaken. Zij vertellen wat roddels kunnen aanrichten, zeker als er in de wijk een zaak wordt opgerakeld die in 1974 in het huisje waar Amber komt wonen, heeft plaatsgevonden...

Wisselende vertelperspectieven

"Zoethout" wordt verteld vanuit verschillende perspectieven, afwisselend in 2024 en 1974. Ook het huis van Amber vertelt.

Zoethout" speelt zich af in een afgelegen wijk [in het Antwerpse België] (aldus het uitstekende nawoord van de auteur.) De straat waarin Ambers huis staat wordt dan wel niet genoemd, de wijk bestaat weldegelijk. Amber maakt er kennis met Cecile, die ook in 1974 al naast het huis waar Amber nu woont, woonde. Ook zij vertelt wat er gebeurde, en wordt verteerd door schuldgevoel. Cecile is volgens de babbelwijven "zo zot als een draaideur", maar De Sterck geeft haar niet de gestalte van "de dorpsgek", de lezer van nu kan elke dag een "Cecile" zien voorbijlopen voorbijlopen. "Zonderling" is misschien wel een woord dat bij haar past.

Betrokken auteur

De grote betrokkenheid zonder ook maar een moment op sensatie te drijven: het typeert "Zoethout" helemaal. Personages twijfelen allemaal aan heel veel dingen, niemand is meer of minder dan iemand anders. Losse eindjes worden goed aan elkaar geknoopt, en maken dit boek ondanks het verscheurende gebeuren, enigszins toch hoopvol.

De eenzaamheid van de personages snijdt. Hoe het gebeuren in 1974 kon gebeuren en de uitkomst doen serieus naar adem happen. Dit boek is dan ook niet zomaar voor iedereen, en vraagt behoorlijk wat incasseringsvermogen van de lezer. Die lezer kan verontwaardigd zijn over wat en hoe, maar "het is wat het is" met de middelen van toen (waar we ons dat nu nog nauwelijks kunnen voorstellen), is hier zeker van toepassing. Dit is ook weer een boek waarvan ik denk dat het absoluut not done is om alles met "ogen van nu" te bekijken.

Dit boek zindert na en blijft aan je ribben plakken

"Zoethout" is absoluut een boek dat aan je ribben blijft plakken. Omdat alles zo krachtig (en vaak ook heel pijnlijk) samenkomt, en omdat het een totaal ander boek is dan wat een thriller, of een spannend verhaal, of zelfs een literaire thriller vaak in petto heeft.  Personages hebben ondanks de beperkte omvang van dit boek allemaal een stevige (zelfs nevenpersonages) biografie.

Dit boek is allerminst leuk te noemen. Maar ondanks alles wat ik al benoemde, zit er ook behoorlijk veel liefde en dapperheid in. De Sterck oordeelt niet, dat maakt dat de lezer dat voor zichzelf kan doen. Als je dit boek gaat lezen, doe dat dan niet even tussendoor, daarvoor is dit boek te rijk geschakeerd. Je bent een veellezer vanaf 15, denk ik.

Zoethout / Marita De Sterck.- Amsterdam : Querido, 2024.- 176p.- ISBN 978 90 451 3072 6