Moord en brand om "Kikker"?

Toen de jeugdbibliotheek van Ham besliste om de nieuwe verhalen van Kikker, die na de dood van Max Velthuijs zijn verschenen – niet op te nemen in de collectie, kreeg deze beslissing applaus. Omdat het om flauwe afkooksels en verkwanseling van een erfenis zou gaan. Maar is dat wel zo? Na wat rondgooglen, niet eens vijf minuten, zie ik dat ‘Kikker’ een tv-serie werd. En daarmee wordt Kikker een televisiefiguurtje. Niet meer, maar zeker ook niet minder. En ja: dan krijg je, wanneer je van die televisiereeks weer boekjes gaat maken, flauwe afkooksels. Dat is waar. Los van het feit of ik alle Studio100-producties en -producten maar niets vind, kun je stellen dat dit met Kikker helemaal (helaas?) niet anders is. Kikker komt op televisie, en prompt zie je merchandising opduiken. Want ook Plop, K3 en Bumba zien er bij hun afgeleiden op bekers, tassen en sleutelhangers anders uit. Ik denk dat ik neefje E. en zijn toekomstig broertje of zusje liever een Kikker cadeau doe, hetzij in boeken (en dan inderdaad liefst het origineel, waarvan zelfs mijn vader zou zien dat dat schitterend ambachtelijk schilderwerk is), hetzij met poppen of een dvd’tje met filmpjes.

De rol van de bibliotheek

Het siert de bibliotheek van Ham dat ze de nieuwe Kikkerboeken die zullen verschijnen, of die na de dood van Velthuijs zijn verschenen, niet in de collectie opnemen: Velthuijs’ oeuvre was bij leven van zulke kwaliteit dat het zonde is om de verhalen niet gewoon te herdrukken, zonder de televisieserie die over Kikker werd gemaakt (afleveringen van een zevental minuten) daarbij te (willen) betrekken. Want eigenlijk griezelt deze boekenwurm van allerlei afgeleiden van televisieprogramma’s, als daar zijn of waren: twee boeken over de televisiesoap “Thuis” (en reken maar van yes dat ze verkochten, zag ik op de boekenbeurs: laat de acteurs opdraven om er een handtekening in te zetten en “kassa kassa”.) Of de drie dagboeken van Sara. Of Plop, of Bumba, of K3 of Piet Piraat… Ik denk daar liever niet te erg over na, dat maakt me eigenlijk triest. Een boek hoort te zijn wat het is: een boek. En een televisieserie hoort te zijn wat het is: een televisieserie.
Hoewel ik ook wel even bij mezelf wil kijken: ik wilde als kindje OOK graag een dekbedovertrek van De Smurfen of van Billie en Bollie. Of een joggingpak met Mickey Mouse erop. Er is dus volgens mij niks mis met een beetje (en echt: een beetje, ik wil echt geen tonnen bekers of borden of weet ik wat allemaal, en eigenlijk nog liever helemaal geen boeken omdat dat makkelijke koop is van al de sterren op televisie, en al zeker niet wanneer een personage uit een televisiereeks een boek over die televisiereeks schrijft. Want ook dat kwam wel eens voor).
Dat er boeken rond (jeugd)programma’s verschijnen, is trouwens helemaal geen nieuw verschijnsel, heel even nadenken over wat ik vroeger op tv graag zag leverde onderandere dit op:

Merlina’s mysterieboek (1984)
Marsmannen van Venus (1986)
Mik, Mak & Mon : de gezanten van Galacton (1986)
Het geheim van Sardonis (1990)
De dossiers van Postbus X (1991) (Bron: Wikipedia)
Allemaal afgeleide boeken van destijds immens populaire jeugdreeksen. Ze werden bij elkaar gepend door Jef Elbers, de echte naam voor Dick Durver, die de scenario’s voor deze reeksen schreef.

Voor wie mij een beetje kent is het ook geen geheim meer, dat toen ik vijftien werd en in de volwassenafdeling van de bibliotheek MOEST mijn gading zoeken, ik mijn toevlucht zocht in boeken van Medisch Centrum West, Kartouchke (van Morgen Maandag) en waarschijnlijk ook nog “Langs de kade”, dat toen ook in boekvorm te vinden was.
De bibliotheek moet wat mij betreft wel – al is het maar een fractie – van alles aanbieden. Dat – in het geval van de bibliotheek van Ham – ze de nieuwe Kikkerverhalen niet opnemen: het siert hen. Er zullen ook zonder die nieuwe boeken Kikkers aanwezig blijven in de bib. Dat men in de bibliotheken in het algemeen, niet àlle Plopboekjes, Bumbaboekjes enz. aanbiedt, siert hen ook. Maar een aantal kan wel: ook ik heb als kind boeken van Sesamstraat en van Bert en Ernie uit de bib meegenomen: dat kende ik van tv, en zelf boekjes uitzoeken durfde ik gewoon nog niet: mama moest dat samen met mij doen, of soms beter nog: voor mij doen. Want kon zij niet geweldig vertellen en voorlezen? En zo kwamen de Bruikleners, Pinkeltje en aanverwanten op kousenvoeten binnengewandeld bij ons. Zo komt het dat deze boekenwurm nu schrijft over wat ze hoort en ziet in het kinderboekenwereldje.

Moet de bib kritischer zijn?

Ik weet dat niet. Want is de bib geen plek waar je boeken ontleent, die je wel wilt lezen, omdat je ze misschien goed zult vinden, en je die héle goeie boeken dan alsnog aankoopt? Toon Tellegen, om maar één voorbeeld te noemen? En zijn er geen boeken in de bib waarvan je denkt: dat wil ik lezen, die je achteraf zwaar tegenvallen? En ben je dan niet even blij dat je er je geld niet aan hebt gespendeerd? Ja toch?