"Schildpad en ik" van Marit Törnqvist laat zien hoe families ontstaan in een prachtverhaal

Een opa vertelt op de vooravond van de vijfde verjaardag van zijn kleinzoon hoe Schildpad in zijn leven is gekomen, omdat dat een verhaal is dat het naamloze jongetje steeds opnieuw wil horen. Dit keer zal het echter wat langer zijn: vijf jaar worden is namelijk heel bijzonder.

Marit Törnqvist is een auteur/illustrator die in Zweden geboren is, en daar in nauw contact met Astrid Lindgren stond, ook als vertaalster, net als haar moeder, Rita Verschuur. Ze werd 14 keer genomineerd voor de Astrid Lindgren Memorial Award  en stond in 2016 op de shortlist van de Hans Christian Andersen Award, de twee grootste prijzen in jeugdboekenland. In 2005 maakte ze samen met Toon Tellegen “Pikkuhenki”, en “Groter dan een droom” van Jef Aerts voorzag ze ook van illustraties.

Raamvertelling

“Schildpad en ik” is een raamvertelling, wat duidelijk is door de subtiele wijziging in lettergrootte/kleur. Ze begint bij een kleine jongen die steeds hetzelfde verhaal wil horen van zijn opa. De paginagrote illustraties vullen de tekst naadloos aan of zelfs omgekeerd. Opa heeft van zijn opa een schildpadje gekregen, maar algauw waarschuwen mensen hem dat het dier veel te veel sla zal eten en te groot zal worden. Als kind worden Schildpad en Opa uitgesloten op het schoolplein: kinderen tekenen een vierkant om hen heen. Opa’s ouders sturen hem en schildpad daarop nog eens huis uit. Gelukkig heeft opa in een ver land, dat niet benoemd wordt in het boek, nog een oom wonen waar hij terecht kan. Daar is het hebben van schildpadden net zo gewoon als het hebben van honden en katten in de huishoudens hier. Als opa als jonge man weer weggaat bij zijn oom en Schildpad moet achterlaten, ervaart hij een groot gevoel van eenzaamheid. Want hoe goed bedoeld ook van iemand uit de buurt om hem zijn hond te lenen om uit te laten: het is geen schildpad.

Tijdloos verhaal 

Het niet benoemen van landen of zelfs personages maken dit boek tijdloos. Als opa’s oom sterft en hij teruggaat om te kijken hoe het met Schildpad gaat, leert hij oma (als jong meisje: zij heeft al die tijd voor Schildpad gezorgd) – kennen. Törnqvist toont hier goed aan hoe families kunnen ontstaan, zonder hier woorden voor nodig te hebben. Dat is de kracht van dit boek. Tel hierbij haar zachte tekenstijl aan toe en “Schildpad en ik” is als geheel een prachtboek. Misschien is het einde niet geheel verrassend te noemen als opa voor zijn kleinzoon een piepklein schildpadje uit zijn zakken tovert voor diens vijfde verjaardag, het nodigt wel uit om dit boek om en om en om, en telkens opnieuw te herlezen, net als dat jongetje dat elke keer van zijn opa hetzelfde verhaal wil horen over hem en Schildpad.

Schildpad en ik / Marit Törnqvist.- Amsterdam : Querido, 2022.- 60p.: ill.- ISBN 978 90 451 2524 4