Het sprookje “Sneeuwwitje” is genoegzaam bekend: een
koningin wil dolgraag een kindje, met een sneeuwwitte huid, haar met de kleur
van ebbenhout, en lippen zo rood als bloed.
Na een tijdje gaat haar wens in vervulling: haar kindje wordt geboren,
precies zoals ze het zich had gewenst.
Ze noemt haar kindje Sneeuwwitje, maar kort daarop sterft de koningin.
Sneeuwwitjes vader trouwt een paar jaar later met een nieuwe vrouw, maar zij is heel erg jaloers op elke vrouw die mooier is dan zij, en dat is precies wat Sneeuwwitje zeker zal worden, zo blijkt snel. De koningin laat een jager komen om Sneeuwwitje te doden, en als bewijs moet hij haar hart en longen aan de koningin bezorgen.
Lange tijd is de koningin gerustgesteld, maar wanneer ze na
een tijd toch weer voor haar sprekende toverspiegel staat, en hem het
overbekende “Spiegeltje spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het land?”
vraagt, wordt ze heel erg boos, want haar spiegel liegt nooit, en dus ook niet
wanneer hij zegt dat Sneeuwwitje nog steeds de mooiste vrouw is. De jager heeft haar dus bedrogen, en ze gaat
naar Sneeuwwitje opzoek, om haar uit te schakelen.
Mocht u al de rest vergeten zijn, de dwergen, bijvoorbeeld, waar ze terechtkomt, en de afloop van het sprookje, met aan het eind heel vaak “ze leefden nog lang en gelukkig”: er zijn nog steeds talloze versies van het Sneeuwwitje-sprookje in omloop.
Dat bewijst alleen maar dat sprookjes nog steeds mensen blijven aanspreken.
In deze versie van het sprookje doet de boze stiefmoeder, voor Sneeuwwitje in de vergiftigde appel bijt, twee dingen extra, iets wat in veel ingekorte versies van het klassieke sprookje, nogal eens wordt weggelaten. In eerste instantie vergiftigd de koningin namelijk een kam, waarvan de dwergen wanneer ze thuiskomen, meteen merken dat Sneeuwwitje die toen ze vertrokken, nog niet had. De tweede keer merken ze dat haar korsetje nogal strak is aangespannen, ook al met een lint dat ze nog niet eerder zagen. Telkens laten ze Sneeuwwitje beloven om toch zeker niemand meer binnen te laten, maar tevergeefs, en met de vergiftigde appel, de derde keer, zijn de dwergen Sneeuwwitje voor goed kwijt…
Maar ook dat komt weer goed.
Met het klassieke gegeven dat de prins zo erg van Sneeuwwitje houdt, dat
hij de dwergen smeekt om haar, in haar glazen kist, mee te mogen nemen naar
zijn kasteel. De dwergen stemmen hiermee
in, maar onderweg sneuvelt de kist, omdat iemand over een boomwortel struikelt,
en de kist breekt, waardoor het stukje giftige appel uit Sneeuwwitjes keel
schiet. Er komt dus geen kus aan te pas.
De versie van Benjamin Lacombe en in literaire bewerking van Piet De Loof, is misschien wel de mooiste. Al doet deze versie niets nieuws, en voegt ze evenmin iets toe. Ze houdt het klassieke Sneeuwwitje verhaal wel met verve in ere. Is het niet in de tekst, dan wel in Lacombes parels van illustraties. Beiden maken het verhaal nooit kinderachtig. Lacombe lijkt hier defintief zijn weg te hebben gevonden.
Waar zijn illustraties in “Nachtegaal” en “Melodie van ijzer
en staal" er vaak niet helemaal in slaagden om krachtige verhalen een
eenheid te laten vormen, is dat met Sneeuwwitje toch enigszins gelukt. De koningin voor haar toverspiegel is ronduit
angstaanjagend, met slangen die haar vergezellen, en wanneer blijkt dat
Sneeuwwitje niet dood is, lezen we in de tekst dat de koningin groen ziet van
nijd, maar dat ze nog steeds een trotse vrouw is, die macht wil over mensen,
getuige de pauwenveren die haar omringen, en de kooi waarin Sneeuwwitje
gevangen zit. In bruin-witte tinten zien
we hoe Sneeuwwitje met de jager mee het bos in moet, en wordt zeer suggestief
weergegeven dat de jager Sneeuwwitje al dan niet zal doden.
Echter, wanneer Sneeuwwitje door het bos dwaalt, vertelt de tekst dat de wilde dieren sneeuwwitje ongemoeid laten, terwijl op de prent toch erg duidelijk helemaal het tegenovergestelde blijkt. Dat fnuikt een verder prachtig boek, waarin Sneeuwwitje in geïllustreerde vorm het midden houdt tussen een jong meisje en een vrouw.
Ook het einde van het boek is klassiek, terwijl ook dat
gegeven weleens wordt weggelaten in ingekorte versies.
Wanneer Sneeuwwitje met haar prins bij de dwergen vertrekt, eindigt in veel gevallen het verhaal met “en ze leefden nog lang en gelukkig”. Niet hier. Er komt een heel huwelijksfeest aan te pas, en wanneer de boze stiefmoeder hiervan hoort, is ze weleens benieuwd naar wie die mooiere bruid dan zij - volgens haar trouwe toverspiegel - dan wel zijn mag. Aangekomen schrikt ze heel erg, maar of ze wil of niet, ze moet dansen op ijzeren muiltjes, tot ze uitgeput neervalt. Van een goede afloop kun je nog moeilijk spreken. Al heeft het goede hier ook wel het kwade overwonnen.
Met deze gegevens in het achterhoofd is deze versie
misschien niet helemaal geschikt voor erg jonge kinderen, maar zullen oudere
kinderen er misschien nog eens toe komen een oerdegelijk sprookje te lezen.
Sneeuwwitje / Jakob Grimm, Wilhelm Grimm ; vertaling en bewerking : Piet De Loof ; Benjamin Lacombe (ill.).- Sint-Niklaas : Abimo, 2012.- Prentenboek.- ISBN 978 90 593 2886 0
Geen opmerkingen:
Een reactie posten