Katvis / Tjibbe Veldkamp

Ate woont met zijn moeder in Groningen. Het is een beetje een eenzame jongen zonder noemenswaardige vrienden. Als het verhaal begint app’t hij al een half jaar twee keer vijf minuten per dag met Baptiste. Baptiste is een Congolese vluchteling die illegaal in Brussel verblijft. Maar is Baptiste wel diegene voor wie hij zich uitgeeft?

Ate, Babtiste en Emeraude, eveneens een meisje uit Congo dat graag advocaat wil worden, en daarvoor naar Nederland wil komen om te studeren zijn de hoofdpersonages in dit boek.

Emeraude draagt op vanzelfsprekende wijze zorg voor een kip die Beyoncé heet. ‘s Nachts hangt de kip aan een touwtje vast aan Emeraude, zodat ze niet kan ontsnappen. Hoe zou het voor een kip zijn om in de chaotische levens van de personages te leven?

"Katvis" speelt zich af in Groningen in Nederland, en in Brussel en Aalst in België. Dat zorgt voor een leuke mix van door elkaar “geklutste talen”: zo leert Ate dat een “frigo” een koelkast is. En een “zetel” een divan of een bank.

Dat vind ik  leuk aan dit boek: Dat een Nederlandse auteur zijn verhaal in Brussel laat spelen. Ik vind het  grappig en charmant, en vraag me na “De verwanten” van Guido Bottinga af waarom en hoe een Nederlandse auteur dat zo gedetailleerd doet. Bottinga’s verhaal speelde zich af tijdens de 1e Wereldoorlog in Nederland en in Ieper. Zeker in “Katvis” komt het station van Aalst (maar dat kan je als Vlaamse lezer die niet in Aalst woont misschien ook vreemd vinden) heel herkenbaar naar voor.

Toch heeft dit verhaal iets meer om het lijf: Veldkamp laat zien dat sommige mensen het moeilijker hebben in het leven (Emeraude vraagt Ate: “Heb jij een volle frigo?” Geld? Dan ben je wél rijk”). Emeraude is illegaal, dus heeft ze zelfs geen paspoort. Voor mij is “Katvis” een kruisbestuiving tussen een eerder boek van Tjibbe Veldkamp “Tiffany Dop” (over een tienerzwangerschap) en “De Gelukvinder” van Edward van de Vendel. (over een Afghaanse vluhteling) “Katvis” weet niet goed wat het wil zijn: een avonturenboek? Een blik op de wereld van iemand die uit een ander land komt en illegaal ergens verblijft?

Ate is als naïef hoofdpersoon neergezet, maar blijft steeds het goede in mensen zien. Daardoor blijft hij ook ontwapenend. Dat maakte dat ik dit boek toch graag heb gelezen: Veldkamp hoedt zich voor sensatie en goedkope truc’s. Ate komt zwaar in de problemen, en het is maar de vraag of hij – al dan niet op tijd – terug in Groningen zal komen.

Ik vond “Katvis” als geheel nogal ongeloofwaardig. De titel “Katvis” is de Nederlandse vertaling van “Catphishing”: je komt met iemand op het internet (in dit geval What’sApp) in contact en wint die iemand zijn vertrouwen. Maar die iemand blijkt dan niet te zijn wie hij of zij zegt te zijn. Meestal wordt het “slachtoffer” financieel opgelicht. Ook nu.
Maartje Kuiper heeft bij elk hoofdstuk een illustratie gemaakt. Ik weet niet of ze bij dit verhaal passen. De illustraties zorgen er niet voor dat je meer betrokken bent bij het verhaal.

Voor wie graag op het internet dingen uitzoekt, maar wel voorzichtig is kan dit boek een aanrader zijn. Voor wie “De Gelukvinder” van Edward van de Vendel goed vond, of Tiffany Dop van Tjibbe Veldkamp is ook "Katvis" het lezen waard.

Katvis / Tjibbe Veldkamp.- Amsterdam: Querido, 2018.- 13p.: ill.- ISBN: 978 90 214 1431 7