zondag 28 december 2025

De Paardenjongens / Johan Ehn ; Mijke Hadewey Van Leersum (vert.)

De Paardenjongens blies me op de valreep van 2025 behoorlijk van mijn stoel. Het is geheimzinnig, mooi en ontroerend, en realistisch, knap verteld, geschreven en vertaald. Dit boek toont aan hoe een goed boek een goed boek is.

Het boek begint in 1926, als twee jongens in een Tsjecho-Slowaaks (nu Tsjechië) kindertehuis op elkaar zijn aangewezen. Het tehuis wordt met ijzeren hand geleid door nonnen, en emoties worden best niet te veel getoond. Maar laat Janek nu net een erg slechte gezondheid hebben. Hij is vaak erg moe, maar dat is volgens de zusters iets dat hij met flink te zijn maar moet overwinnen. Gelukkig is Sascha er altijd voor hem. Wanneer het de jongens weer eens te veel wordt, en ze ontdekken wat ze voor elkaar voelen, besluiten ze weg te lopen. Zeker als de zusters besluiten om Kràl, het paard waarbij Janek altijd rust kan vinden zonder zijn medeweten te verkopen, is de maat vol. Paardrijden en met paarden bezig zijn is het lange leven van beide jongens. Ze besluiten te ontsnappen uit het tehuis. Na een helse tocht waarbij Janek niet bepaald de kans krijgt om te herstellen, sluiten ze zich niet zonder slag of stoot aan bij een circus.

In 2014 vinden we de 17 jarige Anton terug in Stockholm. Na zijn studies heeft hij een baantje in de thuiszorg. Hij moet een vreemde oude man verzorgen, die alleen in de keuken van zijn appartement leeft, en niet spreekt. Anton is geïntrigeerd door de man.

Janek, Sascha en Anton zijn de hoofdpersonages in dit voortreffelijke boek.

Tijdssprongen

"De Paardenjongens" speelt zich af met verschillende tijdssprongen van 1926 tot 2014, wanneer de man voor wie Anton moet zorgen 98 is, in Tsjecho-Slowakije, Oostenrijk, Berlijn en Stockholm.

Dit boek benadert wat een perfect boek moet zijn. Het is prachtig vertaald, de personages spatten van de bladzijden. Tel daarbij een flinke dosis geheimzinnigheid die nooit vrijblijvend is, en niet meteen geschikt is voor mensen die niet zoveel lezen. Er zit liefde in dit boek, maar ook heel veel verdriet, én het feit dat Edward van de Vendel dit boek tipt als "een boek dat je een warm hart en koude rillingen bezorgt", en dat ik vind dat Edward van de Vendel het wel eens meer bij het rechte eind heeft, en je weet waarom "De paardenjongens" mij van mijn stoel blies.

Hartverscheurend mooi

Tegelijk is "De paardenjongens" hartverscheurend (mooi), maar laat het ook zien hoe lelijk de mens in elkaar kan zitten. Een groot thema in dit boek is de vervolging van homoseksuelen tijdens Wereldoorlog II. In zijn nawoord duidt Johan Ehn uitgebreid hoe hij hiertoe kwam.

De trilogie over de familie Mann door Rindert Kromhout

Hij is behalve auteur van dit boek (en van zijn debuut dat Down Under heet, maar tot nu toe nog niet in het Nederlands werd vertaald) ook acteur. Zijn echtgenoot Mats Strandberg heeft bij uitgeverij Blauw Gras al een paar vertalingen beet, en schrijft vooral fantasy. 

Klaus en Erika

Persoonlijk vind ik het een beetje jammer dat "Klaus en Erika", die Sascha en Janek in een club in Berlijn leren kennen, niet geduid worden als de kinderen van Thomas Mann, maar Ehn laat Erika wel een boek van hem cadeau krijgen, echter zonder dat hij als auteur wordt benoemd. Misschien had ik de  voortreffelijke trilogie over de familie Mann van Rindert Kromhout beter (nog) niet gelezen? Maar ik ben aan het muggenziften. Ik smolt bij het lezen van deze vier boeken, laat ik het daarop houden.

Voor veellezers vanaf 15 jaar, die bij "paardenverhalen" niet opzoek zijn naar zoetigheid en koekjes bij de thee, maar willen genieten van mooie taal, knappe vertalingen en geïnteresseerd zijn in de mensen die WOII moesten zien te overleven is dit een must-read.

De paardenjongens / Johan Ehn ; Mijke Hadewey Van Leersum (vert.).- Kalmthout: Pelckmans uitgevers, 2023.- 365p.- 978 94 6337 669 3

Geen opmerkingen: