Of ik iets tegen Geronimo Stilton heb? Toch wel. Ik wil hiermee niet zeggen dat kinderen die boeken van mij absoluut niet mogen kopen, maar voor mij MOETEN ze daarbij nog iets anders lezen, iets waarbij ik hen daarom zal helpen zoeken.
Waarom ik de Geronimo Stilton boeken niet goed, of zeg maar ergerlijk (slecht) vind? ALLES wordt uitgelegd of uitgebeeld. Is onze redactiemuis bang? Dan zie je hem bang zijn, en zitten er verdorie zelfs bibbers in het lettertype. Zit onze muis vast in de lift? Dan wordt de tekst op liftknopjes weergegeven. *zucht*. Kan het niet wat minder? En toch: volgens mij is er niets om bang voor te zijn: wanneer kinderen ouder worden gaan ze het wel opmerken: “heb ik DIT graag gelezen?!” Geronimo Stiltonboeken zijn boeken waar kinderen letterlijk uit groeien. Wanneer je een volwassene bent die graag wil zien dat zijn/haar (toegewezen) kinderen op het “goede pad” belanden, ga dan fijn mee opzoek. Opzoek naar boeken met dat beetje meer. Bied wat mij betreft gerust een vlotlezend verhaal aan, dat goed in elkaar zit, en dat niet al te veel alles voor de lezer uittekent, of waarbij de lezer het gevoel krijgt dat hij naar een film kijkt.
Bestaat ze dan niet meer? De kinder- en jeugdliteratuur?
Jawel. En dat is een fijne vaststelling. “Maar ben jij er zeker van dat kinderen dat graag gaan lezen”? “Gaan ze dat snappen?” Nee hoor, ik weet dat niet, of kinderen dat graag gaan lezen, en of ze dat gaan snappen. Maar moet je het daarom net, niet proberen? Zijn alle kinderen dezelfde? Bied jij een kind de hele dag chocopasta boterhammen aan? Mag jouw kind ganse dagen voor televisie hangen? Omdat hij/zij dat graag doet? Vind jij dat je kind gezond moet eten? Genoeg moet bewegen? Dat is immers goed voor hem/haar! Waarom vinden mensen dat niet meer als het op “voedsel voor het hoofd” aankomt?
Waar is de helpende volwassene, een rol die ik mezelf graag toebedeel, en dan merk dat kinderen echt wel veel aankunnen? Wanneer je kinderen serieus neemt, naar hen luistert, ook wanneer ze zeggen dat ze een boek om die of die reden niet goed vinden (omdat een personage doodgaat, zou een reden kunnen zijn), ze daar met jou over kunnen praten, dat biedt een volwassene die serieus met kinder- en jeugdboeken bezig is, een enorme voldoening. “Mogen ze dan geen boeken van Marc De Bel meer lezen”? Natuurlijk mogen ze dat.
Wanneer je als volwassene bezig blijft met kinder- en jeugdboeken, bouw je iets op, en dat kun je doorgeven. Wanneer je iets erg goed vindt, zoals laatst. En er komt nog! En nog! Michael Morpurgo is volgens de achterflap van “Alleen op zee” “iemand waneer zijn naam op een boek staat, die garant staat voor kwaliteit”. En ook ik heb dat nog maar eens ontdekt. (12+). “Alleen op zee” is een vlotlezend boek, met een goed verhaal, maar jongeren mogen zelf ook nog dingen invullen, en misschien denken ze wel dat ze naar een film zitten te kijken. Misschien vinden ze Arthur Hobhouse wel geweldig. In wat hij doet, en hoe hij tracht te overleven in de keiharde wereld van de slavernij, waarin hij samen met andere wezen uit Engeland, in Australië, belandt.
Wanneer ik “Ziek” van Gideon Samson lees, denk ik ook: “ja, ze bestaat nog, de kinderliteratuur”. Belle is ziek, en ze ligt de hele dag in bed. Dat kan een saai, zeer expliciet verteld boek opleveren, maar niet als je Gideon Samson bent, blijkbaar. Want je weet niet waarom Belle zo ziek is, je weet alleen dat ze het is, en zal geopereerd worden. Ze is de hele dag misselijk, maar “Ziek” is daarom geen “vies” boek. Belle vindt het namelijk maar niets, al dat overgeven en dat ziek zijn. Wat je dan wel krijgt? Hoe ze het vindt om in het ziekenhuis te liggen. Hoe haar familie is, en hoe ze met elkaar omgaan, of in het geval van haar vader en moeder, niet omgaan, omdat ze gescheiden zijn, en daar vaak heel flauw mee omgaan: de een wacht op de gang, tot de ander weg is, bijvoorbeeld. “Ziek” is een boek dat kinderen serieus neemt, en dat is een zinnetje dat de laatste tijd vaak opduikt, maar ik geloof dat het klopt. Belles vader vraagt haar wanneer hij terug moet komen, en voegt daaraan toe: “wanneer jij dat wil”. Als Belle daar “Morgen” op antwoordt, zegt hij dat dat niet kan. Waarop Belle hem vraagt: “waarom zeg jij dat dan?” Meer nog een verhaal over alle mensen rondom Belle, gaat het boek vooral over Belle zelf, en hoe ze met haar “ziek” zijn, omgaat. Want ook dat bestaat nog: boeken waarbij zelfs de titel met zorg is gekozen, zonder dat je daarom dadelijk weet waarover en welke ziekte, in het geval van “Ziek” het boek zal gaan.
“Geel gras” is een ander kinderliterair boek, maar blijft toch toegankelijk. Ook hier weet je in eerste instantie totaal niet wat je moet verwachten, als je de achterflap niet (wil) le(e)zen(t).
“Zeemist” is een totaal ander boek, over zwaar ziek zijn, maar zonder één keer het woord “tumor” (want dat is wat het ik-personage in haar hoofd heeft) te gebruiken. “Zeemist”, en meer nog het “ik”personage heeft het over een schelp, terwijl de dokter dat niet weet. Wat hij wel weet, is dat hij het niet kan weghalen. Zelfs de dood en de aftakeling van het meisje worden niet expliciet, en alles staat letterlijk tussen de regels in. Dat vraagt inspanning van de lezer, dat is zeker zo, maar zo kan hij/zij zijn horizonten wel verbreden.
Wat een kind nu nooit zal aangeboden krijgen, kan hij/zij ook niet kennen als het volwassen wordt!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten