maandag 24 juli 2023

ZomerLezen (5): Winter, kou, sneeuw en ijs


Terwijl ik dit schrijf staat er een dampende kop koffie voor mijn neus, en heb ik de was maar binnen te drogen gehangen. De komende dagen, zegt de weerdienst, gaat het regenen en frisser worden. Dus nu kan dat eigenlijk wel: een stapeltje boekentips waarin kou, sneeuw en ijs (en oh ja: Kerstmis!) een rol spelen.

Zoek dat boek op dat je al lang wilde lezen, of ga op strooptocht in de bibliotheek of de boekhandel, en ga op je favoriete leesplekje zitten. Of lees welke tips ik voor je heb bij elkaar gezocht.

Lees hier meer over zomerlezen, en neem hier een kijkje bij mijn collega's!

Het sneeuwmeisje / Koos Meinderts en Annette Fienieg


“Het Sneeuwmeisje” is een prentenboek dat gebaseerd is op Koos Meinderts' theaterstuk “De winterkoningin”.   “Het sneeuwmeisje” leunt heel licht aan tegen het sprookje van “De Sneeuwkoningin” van Hans Christian Andersen.  Waar zijn Sneeuwkoningin iemand is die als een sneeuwvlok voor het raam verschijnt bij Kay, en hem later meeneemt naar haar paleis, wordt het Sneeuwmeisje van Meinderts en Fienig geboren uit een sneeuwvlok, omdat de winterkoningin zo graag een kindje wil.  Maar de sneeuwvlok komt niet tot leven, al wil de koningin het nog zo graag.    Daarom roept ze de Sneeuwgeest aan, die het Sneeuwmeisje tot leven blaast.  De koningin is hier zeer blij mee, en ze noemt het meisje Engel.
Meer lezen...
Lemniscaat, 2012, voorlezen vanaf 5 jaar, zelf lezen 7+

Morris / Bart Moeyaert en Sebastiaan Van Doninck



Morris moet opzoek naar de hond van zijn oma. Die hond heet niet voor niets Houdini. Ze is de koningin van de ontsnappingen. Ook al sneeuwt het.
Voor dit verhaal moet jij voor je raam gaan staan, en niks vragen. Iemand moet zeggen dat het sneeuwt. En dan kan dit verhaal beginnen.
Morris is een jongetje dat veel van zijn oma houdt, en bij haar woont sinds er vorige zomer erge dingen zijn gebeurt. En er is meneer Pek, die steeds bij oma langskomt, altijd vlak voor etenstijd. Maar die kijkt Morris nooit aan. Klein verhaal over grote gevoelens, die mogen zijn, zonder het waarom te benoemen. Dat maakt dat dit boek weer een pure Moeyaert is, waarin geen woord teveel staat, maar waar je als lezer wel zelf dingen kunt invullen. Ik herlees dit boek gauw weer eens, en ga hier dan veel dieper op in. Ook om Martine Tanghe, de pas overleden nieuwslezeres, nog eens in herinnering te brengen. Tijdens een theatertournee met dit boek dat ze vertelde, onder leiding van muziekensemble Oxalys, kon ze toehoorders (Waarvan ik er helaas door verschillende omstandigheden geen kon zijn) volledig inpakken. Maar van de tandem Moeyaert-Tanghe verwachtte ik niets anders dan eenvoud en schoonheid.
Querido, 2022, 7+



De bevroren zee / Jan Simoen, Riske Lemmens, Edward van de Vendel

Sam woont aan zee. Hij speelt er elke dag. Soms is hij een duikboot, dan weer een redder die mensen uit de zee redt. Als het winter wordt, fluistert de zee niet meer. Ze bevriest, en Sam mag van zijn mama niet op de ijsschotsen klimmen.
Prachtig boek dat uitnodigt om én de tekst en de bijhorende paginagrote prenten goed te bekijken. Want de belevingswereld van een kind is zeer goed weergegeven in de prenten van Riske Lemmens. Als de winter voorbij is, fluistert de zee opnieuw: "Zullen we spelen"?
De Eenhoorn, 2013, 5+ (voorlezen, kijken), zelf lezen 6+

Grimm en Andersen: Sneeuwwitje en De Sneeuwkoningin



Ook Sneeuwwitje werd gewenst tijdens een dag in de sneeuw, terwijl haar moeder voor het raam zit te borduren. Kijkend naar de witte sneeuw, en zich in de vinger prikkend tijdens het naaien, wenst ze zich een dochter met een huid zo wit als sneeuw, haar zo zwart als ebbenhout en lippen zo rood als bloed. Deze versie van het sprookje is vrij compleet, ook met het venijn dat aan het eind zit, én met twee voorafgaande elementen alvorens Sneeuwwitje de giftige appel aanneemt. Helaas alleen nog in de bibliotheek te vinden. (5+ voorlezen en Disneyfilm kijken, zelf lezen 7+)
De sneeuwkoningin van Hans Christian Andersen is veel meer dan een sprookje. Het is een complete vertelling, die start met een trol die een spiegel stukslaat die in duizenden stukjes op aarde uiteen valt. Sommige kinderen krijgen hiervan stukjes in hun hart en ogen, en zien dan alleen nog de slechte dingen in de wereld. Zo ook het jongetje Kay, dat samen met Gerda in een dorpje woont. Hij en Gerda zijn onafscheidelijk tot Kay ontvoerd wordt, op een nacht, door de Sneeuwkoningin... Gerda gaat helemaal alleen naar hem opzoek, en komt zowel dieren als mensen tegen die haar al dan niet graag willen helpen. Ze leert een roversmeisje kennen, dat met een mes onder haar kussen slaapt. Misschien herkent u "Ronja, de roversdochter" van Astrid Lindgren wel in haar. (8+, ook om voor te lezen, er zijn zeker ook ingekorte versies van dit verhaal te vinden. Ik las dit verhaal in de volledige uitgave van alle sprookjes van Andersen, bij Lemniscaat. U vindt het boek vast nog in de bibliotheek. Of u kiest voor de versie waarin Jan Jutte alle verhalen van illustraties voorzag. 


Sporen in de sneeuw / PC Sahgard 

Pelle en zijn nichtje Senta zijn onafscheidelijk, en wonen bij elkaar in de buurt. Het is vakantie, en die valt dit jaar samen met de wintermarkt, waar ze met de hele familie naartoe gaan. Er is een sledehondenrace waar Pelles ouders met hun honden aan mee zullen doen. Alles lijkt vredig, maar dan duikt Ole Per op in het dorp. En overal waar hij komt, zaait hij onrust en verderf... Wanneer Pelle en Senta met z'n tweeën de markt afstruinen, opzoek naar cadeautjes, verliest Ole Per een pakje, dat de twee hem graag terugbezorgen. Maar het gaat gruwelijk mis, en Pelle en Senta verdwalen in de bergen. Senta weet algauw de weg naar huis terug te vinden met wat aanwijzingen van Ole Per (Dat mag u zelf ontdekken), maar waar is Pelle?
Knap verhaal, volledig op kindermaat, over mensen in een land waar het erg koud is in de winter, maar waar in het kleine dorp waar ze wonen, roddels en achterklap heel normaal zijn. Dit laatste zorgt hier al jaren voor een grimmige sfeer. Waarvoor dit project al niet goed is, want ik kende dit boek eigenlijk niet. Het baadt in een sfeer die zo uit de boeken van Astrid Lindgren geplukt zou kunnen zijn, maar "Sporen in de sneeuw" blijft ietwat grimmig. Het slot van dit boek is me dan weer ietsje te happy ending-Amerikaans. Maar daarover mag u uiteraard zelf oordelen. U vindt dit boek zeker nog in de bibliotheek.
Clavis, 2015, 10+

"Melk en sneeuw" van Leen Van Hulst en "Deze Winter" van Alice Oseman en Niels van Eekelen voor Young Adults en volwassenen.

In "Melk en sneeuw" reist hoofdpersonage Leen naar Finland, waar ze op uitwisseling gaat voor school. Dit debuut is een graphic novel die niet helemaal toevallig veel gelijkenissen met de werkelijkheid heeft. Leen wordt verliefd op een van haar medestudentes, maar dat blijkt al snel een onmogelijke liefde. Prachtig vormgegeven neemt de auteur je mee naar Finland, en zien we haar haar weg zoeken in een winters landschap, ze gaat naar Lapland, en zwemmen in de sneeuw. Een uitgave van Het Verschil, dat later Kartonnen Dozen werd, uit 2011.

"Deze winter" van Alice Oseman is een uitloper van haar Heartstopper-reeks. Dit keer geen beeldverhaal. Tori, Charlie's oudere zusje vertelt hoe moeilijk kerst haar dit jaar lijkt, nu haar broertje terug komt van zijn behandeling voor zijn anorexia. Beiden willen kerst zo normaal mogelijk, en Charlie zou zich het liefst bij zijn vriendje Nick gaan verstoppen tot na kerst. Gelukkig is er ook Oliver, hun zevenjarige broertje die naar deze perikelen kijkt op zijn eigen manier. Mooi verhaal met goed beschreven karakters dat het wachten op deel 5 van Heartstopper (ook op Netflix te zien: persoonlijk hou ik het bij de strips, heb ik besloten) in vertaling net iets minder moeilijk maakt. En voor wie wil, is er ook "Nick en Charlie". Ook een leesverhaal, dat ingaat op gebeurtenissen die niet in de beeldverhalen worden uitgewerkt.